Vlaanderen kent meer dan genoeg hengelsportliefhebbers. Jaarlijks gaan zo’n 70.000 vissers het water op. Met zoveel vissers en 18.000 hectare aan viswater is een strikte wetgeving noodzakelijk.
Zo is het voor iedereen duidelijk hoe je op een respectvolle manier met de natuur kan omgaan en blijft het visbestand in evenwicht. Door de regels nauwkeurig na te leven, genieten toekomstige generaties ook van viswateren vol rijkdom.
Dit artikel zet de belangrijkste onderdelen van de viswetgeving in Vlaanderen op een rijtje.
Vlaams visverlof
Voor alle vissers is het Vlaams visverlof verplicht. Alleen jongeren tot 17 jaar krijgen vrijstelling als ze overdag met één hengel vanaf de oever vissen, geen vis als aas gebruiken en de vangst direct weer vrijlaten.
Het visverlof kun je eenvoudig online bij Natuur en Bos aanvragen of bij het postkantoor kopen. Het verlof is steeds voor het lopende kalenderjaar geldig, van 1 januari tot 31 december.
Loopt het jaar op zijn einde? Dan kan je vanaf 1 december wel een visvergunning voor het volgende jaar aanvragen.
Er zijn 3 soorten vergunningen om te vissen:
- Jeugdvisverlof: ben je jonger dan 17 jaar, maar wil je wel met twee hengels en niet alleen vanaf de oever vissen, kies dan voor een jeugdvisverlof van €5.
- Gewoon visverlof: met het standaard visverlof van €13 mag je overdag met twee hengels vissen, maar alleen vanaf de oever en zonder aasvis. Ook moet je de vangst direct vrijlaten.
- Groot visverlof: sportvissers gaan voor een groot visverlof van €48, waarmee je met twee hengels, overdag en ’s nachts, en zowel vanaf de oever als vanaf een boot mag vissen. Met een groot visverlof is het bovendien toegestaan met aasvis te vissen en mag je je vangst (volgens de geldende wetgeving) in bezit houden.
Waar mag je vissen?
Op alle wateren die op het openbare waterwegennetwerk zijn aangesloten en door het Vlaamse Gewest worden onderhouden mag gevist worden.
Er zijn wel een aantal viswateren waarvoor je extra toestemming nodig hebt:
- wateren waar niet op gevaren kan worden en die eigendom zijn van de eigenaar van de oever
- kunstmatige waterwegen en kreken die door Polders en Wateringen onderhouden worden
- visplassen op privéterrein
- gebieden waar een specifieke vergunning vereist is
De verschillende hengelwateren worden overzichtelijk weergegeven op provinciale of regionale hengelkaarten. Die kun je gratis bij je provinciale visserijcommissie krijgen. De meeste hengelkaarten geven ook aan welke vissoorten je in welke wateren kunt vangen.
Verboden viswateren
In sluizen of vispassages is het te allen tijde verboden te vissen, evenals vanaf bruggen over wateren waarop gevaren wordt. Controleer voordat je je hengel uitwerpt ook even of het Agentschap voor Natuur en Bos geen bord ter aanduiding van een permanent visverbod heeft geplaatst.
Wanneer mag je vissen?
Veel vissoorten mogen in de paaiperiode in het voorjaar niet bevist worden. De paaiperiodes van de verschillende vissen overlappen grotendeels, maar er zijn periodes waarin je wel op de ene, maar niet op de andere vis mag vissen.
Sla je in die periode je hengel uit en vang je per ongeluk een vis die niet bevist mag worden, dan ben je verplicht hem direct weer in hetzelfde water uit te zetten.
Ecologisch waardevolle viswateren
In viswateren die zijn aangeduid als ecologisch waardevol mag in de paaiperiode van 16 april tot 31 mei geheel niet gevist worden.
- In de periode voorafgaand aan de paaiperiode, van 1 maart tot 15 april, mag je bovendien niet met aasvis of kunstaas groter dan 2 centimeter vissen.
- Ook nachtvissen is er verboden.
- Soms gelden in ecologisch waardevolle wateren nog aanvullende, lokale regels.
Zwalm en IJse
In de waterlopen Zwalm en IJse en hun zijwaterlopen worden bepaalde populaties van zeldzame vissoorten beschermd. In deze viswateren geldt dan ook een algehele terugzetplicht. Ook mag je hier geen aasvis gebruiken.
Op welke vissen mag je vissen?
Veel vissoorten mogen tijdens de paaiperiode niet bevist worden. Daarnaast wordt een groot aantal vissoorten beschermd en mag je hier in geen enkele periode op vissen. Vang je per ongeluk een ‘verboden’ vis, dan moet je hem zoals gezegd direct voorzichtig vrijlaten.
De details van de regelgeving per vissoort vind je in het reglement voor de openbare visserij van Natuur en Bos.
Aasvis of gevangen vis bijhouden
Je mag in Vlaanderen met zowel dood als levend aas vissen. Ook mag je gevangen vis volgens bepaalde regels in bezit houden. Het gebruik van een leefnet is hierbij verboden. Voor het in bezit hebben van (aas)vis gelden strikte regels die te maken hebben met het aantal vissen, de vissoort, de grootte van de vis en de periode waarin je de vis vangt.
Welke vissoorten mag je houden?
Slechts tien zoetwatervissen mag je in bezit houden, vervoeren of als aasvis gebruiken, namelijk:
- baars
- beekforel
- blankvoorn
- brasem
- kolblei
- paling (onder voorwaarden)
- rietvoorn
- riviergondel
- snoekbaars
- winde
Vang je een andere vis? Dan moet je die direct weer in hetzelfde water vrijlaten. Zeebaars mag je alleen tussen 1 juli en 31 december bij je houden, en dan alleen als het om exemplaren tot 42 centimeter gaat.
Hoeveel mag je bijhouden?
Je mag ook niet zomaar alles meepakken.
- Voor aasvis geldt een maximaal aantal van 20 vissen van kleiner dan of gelijk aan 15 centimeter. Hiervan mogen 5 vissen levend zijn, de rest moet dood zijn.
- Voor gevangen vis geldt de algemene regel dat een visser maximaal 5 dode vissen groter dan 15 centimeter in het bezit mag houden. Hiervan mogen maximaal 3 vissen paling of snoekbaars zijn.
- Paling mag je ook levend in bezit houden. De levende vissen mag je alleen in een emmer gevuld met water bewaren.
Minimale afmetingen van de vissen
Voor sommige vissoorten zijn de regels afhankelijk van de afmetingen van de gevangen vis.
- Zo moet je paling en beekforel kleiner dan 30 centimeter direct terugzetten,
- evenals snoekbaars kleiner dan 45 centimeter en groter dan 70 centimeter.
Verbodsperiode
Tussen 16 april en 31 mei en tijdens de nacht mag je geen aasvissen gebruiken. Ook is het dan verboden gevangen vissen in bezit te houden of te vervoeren.
Regelgeving voor vistechnieken
Ook voor bepaalde vistechnieken gelden uitzonderingen of een specifieke regelgeving.
Peurvissen
Palingvissers kunnen goed met een peurstok in plaats van een hengel palingvissen. Peurvissen is het hele jaar door en in alle wateren toegestaan. Tijdens de nachten tussen 16 april en 31 mei mag je echter alleen paling in bezit hebben of vervoeren als je enkel een peur gebruikt en niet ook met een hengel aan de slag gaat.
Vliegvissen
Vanaf de oever mag je het hele jaar door vliegvissen. Tussen 16 april en 31 mei ben je echter wel verplicht de vangst meteen weer vrij te laten.
Nachtvissen
Bij het vissen tijdens de nacht (2 uur na zonsondergang tot 2 uur voor zonsopgang) mag je geen aasvis of kunstaas groter dan 2 centimeter gebruiken.
- Je mag geen vis in bezit hebben, ook niet als je die overdag gevangen hebt, en bent verplicht alle vangsten onmiddellijk weer vrij te laten.
In ecologisch waardevolle wateren is nachtvissen verboden. Verder kan een eigenaar van een bepaald stuk viswater een eigen regelgeving opstellen en nachtvissen verbieden.
Overige regelgeving
Tot slot is er nog een aantal algemene regels die van belang zijn in acht te nemen:
- Je mag alleen met een hengel of peur vissen. Een schepnet is dus alleen bedoeld om gevangen vis mee uit het water te halen, niet om als zodanig mee te vissen.
- Je mag je hengel niet van meer dan 3 haken voorzien
- Het is verboden een hengel onbewaakt achter te laten
- Gevangen vis mag je niet in een leefnet of bewaarzak bewaren. Direct consumeren is eveneens verboden.
- Het gebruik van gekleurde maden als aas is verboden. Deze bevatten giftige kleurstoffen die gevaarlijk zijn voor de vis, het milieu en zelfs voor de mens.
- Onder het ijs vissen is verboden in Vlaanderen. Daarvoor kan je wel naar Scandinavië.
De viswetgeving is behoorlijk uitgebreid, maar waarschijnlijk zijn niet alle regels altijd op jou van toepassing. Check als beginnende visser voordat je met je hengel op stap gaat dus even welke regels voor jou van belang zijn. In welk gebied ga je vissen? Welke tijd van het jaar is het? En op welke vis heb jij je zinnen gezet? Controleer goed of je aan alle eisen en voorwaarden voldoet. Zo blijft de hengelsport leuk voor iedereen en breng je het milieu geen schade toe!